Nog niet alle foto’s zijn binnen en daarom zal ik het definitieve afscheid van mama in twee delen beschrijven. Het was een bijzondere dag en als ik alles zou gaan beschrijven, zou ik tot morgenochtend bezig zijn met tikken. Die bijzondere dag, de 84e geboortedag van mama, begon met regen en kou. Hierboven zie je het Indisch Monument in Den Haag. Links komt Luuk aanlopen met tante Maud terwijl Sonja al bezig is met een boeket bloemen en een kaarsje. Emily en Ap zijn op weg- in de blauwe tas zit mama, opgesloten in een kartonnen doos.

Op het moment dat ik de foto maakte, realiseerde ik me niet goed waar ik naar zat te kijken. Het vastleggen van een bijzonder moment , dacht ik. Maar hier zie je onze tante Maud. Deze lieve tachtiger strooide als eerste wat van mama’s as uit. Ze zijn geloof ik zeventig jaar bevriend geweest. Iedere zondag keken ze naar een kerkdienst op de televisie en belden daarna met elkaar, lekker praten over wat ze gezien hadden.

Ze belden elkaar ook iedere dag. Jaren, decennia lang. Ze kenden elkaar al toen ze nog kleine meisjes waren. Na de oorlog vonden ze elkaar terug in Den Haag, niet voor niets De weduwe van Indië genoemd. Wat ging er door tante Maud heen toen ze door bovenstaande handeling haar beste vriendin aan de aarde toevertrouwde? Ze kunnen niet meer met elkaar kletsen, missen de gezelligheid.

Ze was vandaag de eregast en toen we de familiefoto maakten, stond zij op de plaats van mama. Dat ging vanzelf. Per slot van rekening was zij vandaag degene die onze mama het langst had gekend. We hopen dat deze krasse dame nog lang mee zal gaan als we weer een familie etentje hebben. In een bepaald opzicht lijkt ze zo op mama: ze zit rustig aan tafel en trekt geen aandacht. Maar ze is er wel en daar zijn we dankbaar voor.

Mika, Luuk, Bibi, Lisa, Robin, Saskia en René kijken toe hoe Ap wat as uitstrooit. Het schijnt trouwens helemaal niet te mogen, maar binnenkort zal ik laten zien hoe ongehoorzaam Indo’s kunnen zijn. Papa’s as hebben we uitgestrooid over het veld achter ons.

Sonja had gezorgd voor bloemen en een kaars, Emily nam mama mee en Renée haalde een verhalenbundel van Toon Tellegen uit haar tas. ’s Ochtends had ze het boek opengeslagen en toen zag ze een heel toepasselijk verhaal. Ze vroeg of ik het voor wilde lezen. Dat heb ik gedaan. En daarna? Daarna hebben we luidkeels Lang zal ze leven gezongen. En toen brak er een waterig zonnetje door.